همه ساله روز8 مي(18ارديبهشت)به عنوان روزجهاني صليب سرخ دركشورهاي مختلف جهان گرامي داشته مي شود.اين مسأله به اين دليل است كه درچنين روزي درسال 1828ميلادي،ژان هانري دونان (مؤسس صليب سرخ جهاني) در ژنو به دنيا آمد. دونان در جواني شاهد فجايع جنگ ميان فرانسه واتريش در ناحيه سولفرينو بود وتحت تأثير حوادث ضدانساني اين جنگ،براي كمك به مجروحان وآسيب ديدگان جنگ، با انتشار كتاب "خاطره اي از سولفرينو" پيشنهاد ايجاد سازماني براي كمك به مجروحان جنگي را مطرح نمود وصليب سرخ را بنيان نهاد.كميته بين الملي صليب سرخ در سال 1863 وفدراسيون بين الملي جمعيت هاي صليب سرخ وهلال احمر در سال 1919 تأسيس گرديد.هانري دونان به سبب اين اقدام در سال 1901 جايزه صلح نوبل را دريافت كرد.
درحال حاضر ،صليب سرخ وهلال احمرجهاني، بزرگ ترين شبكه بشردوستانه غيرسياسي وغير دولتي امدادرساني جهاني را تشكيل مي دهد.كميته بين المللي صليب سرخ كه مقرآن در ژنوسوئيس مي باشد سازماني است بي طرف،بي غرض ومستقل كه وظيفه حفاظت وكمك به قربانيان جنگ وخشونت داخلي ،ياري به پناهندگان وآوارگان ووفعاليتهاي عمدتاً نوع دوستانه را برعهده دارد.اصول هفتگانه حاكم بر جمعيت هاي عضو عيارتنداز:بشردوستي،بي غرضي،بي طرفي،نداشتن وابستگي(استقلال)،خدمات داوطلبي،يگانگي وجهان شمولي.هم اكنون اكثرقريب به اتفاق كشورهاي جهان عضو فدراسين بين الملي صليب سرخ وهلال احمرهستند.
هلال احمرايران تحت عنوان "شيروخورشيدسرخ " در سال 1301 شمسي تأسيس شد وپس از پيروزي انقلاب اسلامي وبنا به تصويب شوراي انقلاب،اداره كليه مراكز درماني جمعيت به وزارت بهداري وقت منتقل شد ونام جمعيت نيز به جمعبت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران تغيير يافت. عنوان وعلامت هلال احمر،پيش از آن توسط كشورهاي اسلامي،انتخاب شده بود.
درحال حاضر جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران در 5 ركن اساسي شامل سازمان امداد ونجات ،سازمان داوطلبان،سازمان جوانان(باحدوددوميليون عضو)،سازمان تداركات پزشكي ومعاونت درمان وتوانبخشي،وظايف متنوع وبيشماري را در موضوعات امدادرساني به آسيب ديدگان حوادث،امورعام المنفعه وكمك به محرومين ،كمك به تهيه دارو ووسايل پزشكي،كمك به امور توانبخشي وامور اجتماعي وفرهنگي به انجام مي رساند.براساس ماده 2 اساسنامه جمعيت،اهداف هلال احمر عيارتنداز:تلاش براي تسكين آلام بشري،تأمين احترام انسانها وكوشش درجهت برقراري دوستي وتفاهم متقابل وصلح پايدار ميان ملت ها وهمچنين حمايت از زندگي وسلامت انسانها بدون درنظرگرفتن هيچ گونه تبعيض ميان آنها.
از جهت حقوقي نيز جمعيت ،موسسه عمومي غيردولتي است وبعنوان موسسه اي خيريه،غيرانتفاعي وداراي شخصيت حقوقي مستقل ،پايبند به كليه تعهدات وقراردادهاي بين الملي ومقررات اتحاديه هاي صليب سرخ وهلال احمر مي باشد.
با سپري شدن قريب يك قرن فعاليت جمعيت در سطح كشور،در حال حاضر اين جمعيت در وضعيت مناسب ومطلوبي از جهت كمي ورشد ساختاري وحجم فعاليتها قرار گرفته است بطوريكه در سالهاي گذشته جزو 10كشور برتر در زمينه حجم فعاليتها وتعدا اعضاء بوده است.اما متأسفانه همچنان برخي چالشها ومعضلات گريبانگير جمعيت مي باشد.بويژه در طي سالهاي اخير كه برخي سياسي كاري ها ونفوذ صاحبان منافع خاص در آن، مشكلات عديده اي را ايجاد نموده است.
در اينجا به شمه اي از اين مشكلات وكمبودها كه درسطح كشور واستان ديده مي شود، اشاره مي نمايم.
1-چالش هاي بودجه اي واتصال بودجه جمعيت به منابع ناپايدار(مانند حق الثبت)
2-كمبود تجهيزات وپايگاه امداد ونجات جاده اي،كوهستان وساحلي در برخي از مناطق حساس وحادثه خيز
3-مشكلات پرسنلي ونيروي انساني (بويژه وجود تعداد بيشمار كاركنان شركتي وقراردادي وپايين بودن سطح حقوق ومزاياي پرسنل وامدادگران)
4-معطلي وناتمام ماندن پروژه هاي عمراني(ازجمله پايگاه امدادهوايي استان)
5-عدم توجه موثر وويژه به أمر آموزش(در اين مورد توسعه موسسات آموزش عالي ومراكز تحقيقاتي جمعيت،مفيد خواهدبود)
6-مشخص نيون وضعيت برخي موقوفات،أموال و.دارايي هاي جمعيت
7-عدم توجه به شوراهاي اجرايي وهيأتهاي مديره جمعيت( ياوجود برگزاري انتخابات پرشور در دو دوره متوالي،اين شوراها فاقد قدرت كافي درانتخاب روساي شعب ومديرعامل ونظارت برعملكردهستند.اين موضوع متأسفانه در چند سال أخير، در جمعيت استان نمود عيني داشته است و شوراها وهيأت مديره عنوان تشريفاتي وصوري گرفته اند تا آنجا كه نماينده محترم ولي فقيه ومسئولان استانداري نيز از اين وضعيت گله مندهستند.)
8-عدم تبيين دقيق وظايف وساختار استانها وشعب ،تمركزگرايي و وابستگي زياد به مركز
9-ارتباط كم ومحدودو جمعيت با مسئولان ومردم وعدم توجه به مسأله اطلاع رساني ورسانه
10-برخورد سليقه اي،جناحي وحذفي با برخي اعضاي هيأت مديره،كاركنان،امدادگران وجوانان عضو جمعيت
11-وجود ابهامات وخلاءهاي حقوقي وقانوني بويژه در اساسنامه جمعيت.
شايان ذكر است كه تاريخ پرافتخار جمعيت هلال احمر،از روز آغازين تاكنون باپرچم سفيد صلح در شاهراه انسانيت،نقش آفرين صحنه هاي باشكوهي از فداكاري وازخودگذشتگي بوده است.
مأموريت هلال احمر در كمك به آسيب ديدگان در واقع مأموريتي است الهي كه پيامبران بخاطرش مبعوث شدند.كساني كه در هلال احمر مشغول به خدمت هستند درحقيقت در مسير انبياء وائمه اطهار(ع) قدم گذاشته اند. تقدس خدمات امدادگري در فرهنگ وآيين مردم كشورمان نيز نفوذ دارد و وجود عواطف ونگاه عبادي ومعنوي به آن، از جلوه هاي زيبا وكم نظير عصر امروز است.
برهمه مسئولان جمعيت لازم وضروري است همچون همه امدادگران وطلايه داران اين نهضت عظيم،جايگاه والا وارزشمند اعضاي بيشمار جمعيت را حفظ نمايند و در حفظ نوعدوستي وايثار ومحبت از هيچ تلاشي فروگذارنكنند.پيشبرد اهداف مجموعه،بدون حضور ومشاركت فعال وموثر كاركنان،داوطلبان وامدادگران وكارشناسان ناممكن خواهدبود.اين جمعيت،مجموعه متنوع ومتكثري است از اقدامات فرهنگي،اجتماعي،امدادي وحمايتي كه همه بايد به موازات هم حركت نمايند وتوسعه يابند.لذا با اتخاذ مديريتي صحيح،شايسته،هماهنگ ومنطقي وبه دور از دخالتهاي سياسي ومغرضانه واحساسي،مي توان به اهداف وچشم اندازهاي ديني واسلامي وجهاني در عرصه بشردوستانه وصلح ودوستي دست يافت.
* عضوشوراي اجراي ومجمع عمومي هلال احمرمازندران